Położenie i turystyka
Grajewo - położone przy dolinie rzeki Ełk miasto w województwie podlaskim. Wraz z innymi gminami: Szczuczyn, Rajgród, Radziłów oraz Wąsosz tworzy powiat grajewski.
Grajewo zawsze po drodze - miasto leży na pograniczu Mazur, Podlasia i Kurpiowszczyzny, na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych, dróg krajowych 61 i 65, w pobliżu granicy państwowej z Rosją, Białorusią i Litwą.
Granice państwowe z Rosją, Litwą i Białorusią:
o Przejście graniczne Polska - Rosja - odległość z Grajewa do granicy: Gołdap-Gusiew wyn. 89 km. Miejscowość na granicy: Gołdap
o Przejście graniczne Polska - Litwa - odległość z Grajewa do granicy Budzisko-Kalwarija wyn. 99 km. Miejscowość na granicy: Budzisko
o Przejście graniczne Polska - Białoruś - odległość z Grajewa do granicy Kuźnica-Bruzgi wyn. 139 km. Miejscowość na granicy: Kuźnica.
Atrakcyjne położenie, zasoby gospodarcze oraz przyrodnicze to interesująca propozycja zarówno dla inwestorów krajowych oraz zagranicznych, jak i dla turystów.
Grajewo jest doskonałym punktem wypadowym na tereny, największego w Polsce, Biebrzańskiego Parku Narodowego (zobacz: www.biebrza.org.pl) zajmującego obszar 59 tys. 223 ha. Odległość z Grajewa do Osowca - stolicy Parku wynosi ok. 27 km. Park posiada największy w Europie środkowej naturalny kompleks torfowisk niskich i bogatą szatę roślinną. Bagna biebrzańskie stanowią ważne miejsce postojowe w wędrówkach ptaków z północnej i środkowej Europy do Afryki i Azji, są matecznikiem łosia. Liczna jest tu także populacja bobra, dogodne warunki do życia znajduje wydra, wilk, borsuk, sarna, jeleń, dzik i drobne ssaki.
Jednym z obiektów przyrodniczych miasta jest jezioro Brajmura (Grajwy) położone w jego północno-wschodniej części. Otacza je rozległa strefa szuwaru trzcinowego, gdzie mają swoje pierzowiska ptaki kaczkowate. W okresie wiosenno-jesiennym jezioro jest miejscem wypoczynku dla ptaków wędrujących. Stwierdzono występowanie tu 95 gatunków ptactwa, w tym: 49 gatunków lęgowych zalatujących i 25 przelotnych. Pojawia się także wiele okazów rzadkich np. bąk, płaskonos, błotniak stawowy, trzciniak.
Tuż za miastem, przy szosie Wojewodzin-Wierzbowo znajduje się wielogatunkowa aleja 160 drzew-pomników objętych ochroną konserwatorską.
W pobliżu Grajewa istnieją także cztery rezerwaty przyrody:
Czerwone Bagno (25 km od Grajewa) jest najbardziej znanym rezerwatem BPN i pierwszą w Polsce chronioną ostoją łosia.
Czapliniec Bełda (12 km od Grajewa) został stworzony dla ochrony miejsc gnieżdżenia się czapli siwej.
Ławski Las I oraz Ławski Las II - rezerwaty leśne (15 km od Grajewa), w których przedmiotem ochrony są fragmenty olsu i łęgu jesionowo-olszowego.
Zasoby wodne okolic Grajewa
Rzekę Ełk, która przepływa przez Grajewo, można traktować jako punkt wyjściowy interesującego szlaku wodnego: Ełk - Biebrza - Narew - Wisła. Ponadto docierają do niej wody kilkudziesięciu mniejszych i większych jezior, tworząc swoisty labirynt wodny, doskonały na trasę kajakową. Rzeka bierze swe źródła u stóp Wzniesień Szeskich Gór na wysokości około 185 m n.p.m., stąd płynie przez grupę malowniczych jezior tak zwanych Mazur Garbatych, potem przez jeziora Łaśniady i Ełckie, przez rozległe Bagna Biebrzańskie do rzeki Biebrzy.
Biebrza jest największą rzeką płynącą w okolicach miasta, o długości 164 km. Nurt rzeki ciągnie się 25 km na południe od Grajewa i wpada do Narwi w okolicy Wizny. Do Biebrzy bezpośrednio spływają większe rzeki: Ełk z Jegrznią i Wissa.
Jegrznia bierze początek w jeziorze Rajgrodzkim, przepływa przez Jezioro Dręstwo, a następnie leniwie meandruje po bagnistych terenach Kotliny Augustowskiej, pozostawiając liczne starorzecza. Do jeziora Rajgrodzkiego wpływa jako rzeka Małkiń (popularnie zwana „Legą").
Odległości do okolicznych jezior:
- Jezioro Rajgrodzkie - ok. 20 km
- Jezioro Dybowskie - ok. 7 km
- Jezioro Toczyłowskie - ok. 5 km
- Jezioro Dręstwo - ok. 17 km
Szlaki rowerowe
Sąsiedztwo Biebrzańskiego Parku Narodowego (BPN) oraz występowanie w okolicach miasta wielu mało ruchliwych dróg zachęcają do uprawiania turystyki rowerowej. Grajewo może być doskonałym miejscem wypadowym na szlaki BPN.
W okolicach miasta znajduje się wiele kilometrów atrakcyjnych dla turysty - kolarza tras. Dostępnych jest ponad 300 km szlaków nie tylko rowerowych, ale również pieszych, ułatwiających zwiedzanie oraz poznawanie tego uroczego zakątka Polski.
Dla amatorów rowerowych wypraw proponujemy trasy prowadzące po najpiękniejszych okolicach Grajewa.
Szlak Grajewo - Ruda - Kapice - Osowiec - Osowiec Twierdza - Uścianek - Wilamówka - Trzcianne - Gugny (dystans ok. 70 km) rozpoczyna się w Grajewie i wiedzie urokliwą doliną rzeki Ełk, mija potężne budowle Twierdzy Osowiec i doprowadza do najcenniejszej części Środkowego Basenu Biebrzańskiego Parku Narodowego. Prowadzi przez malownicze krajobrazy pól i kompleksów leśnych. Na trasie można zaobserwować ciekawe fragmenty torfowiska wysokiego.
Szlak Rajgród - Wojdy - Rybczyzna - Woźnawieś - Kuligi - Leśniczówka Grzędy (dystans ok. 20 km) prowadzi do Leśniczówki Grzędy, gdzie mieści się Rezerwat „Czerwone Bagno" powołany w 1925 r. w celu ochrony łosia. Tutaj rozpoczynają się liczne szlaki piesze i rowerowe przecinające BPN.
Odcinek z Grajewa do Rajgrodu można pokonać, wybierając trasę omijającą ruchliwą drogę krajową nr 61: Grajewo - Bogusze - Rydzewo - Czarna Wieś - Tama - Rajgród (dystans ok. 30 km). Trasa ta wiedzie przez malownicze i urokliwe krajobrazy polskiej wsi. Można podróżować brzegiem Jeziora Toczyłowskiego, a docierając do Jeziora Rajgrodzkiego - podziwiać wspaniałe widoki, pozostawiające niezapomniane wrażenia.
W pobliżu Grajewa (5 km poza miastem) biegnie europejski szlak rowerowy: R-11 EURO Velo, oznaczony kolorem zielonym. Proponujemy odcinek o długości ok. 106 km: Wizna - Burzyn - Brzostowo - Radziłów - Klimaszewnica - Białaszewo - Okół - Ruda - Modzelówka - Pieńczykówek - Stoczek - Ciszewo - Kuligi - "Las Grzędy" - Woznawieś - Orzechówka - Tajenko - Śluza Sosnowo, pozwalający na zwiedzanie terenów od Ziemi Łomżyńskiej przez powiat grajewski aż po okolice Augustowa.
